Het station van Laken

Herbestemming van station tot cultureel centrum

Het station van Laken werd in gebruik genomen op 3 juli 1864. 118 jaar later, in oktober 1982, verving men dit gebouw door het station Bockstael, enkele honderden meters dichter bij Jette. Enkele jaren lag het station er dan ook verlaten bij. Tot het in 2012 gebruikt werd als cultureel centrum door de organisatie Masion de la création.  In 2018 werd de volledige herbestemming in gang gezet en begon de divisie Restauratie en Herbestemmingen aan een grondige renovatie. We spreken met projectleider Michiel over wat het project nu zo memorabel maakt.

Volledige restauratie

Nog voor we het pand kunnen binnentreden begint Michiel al te vertellen: “We restaureerden het voormalig station volledig. Zo namen we het gebouw onder handen van dak tot kelder. Ook de gordijnen en een gedeelte van het vaste meubilair namen we voor onze rekening. In de kelder realiseerden we een extra tussenverdieping. Hier installeerden we de sanitaire ruimtes. Op de gelijkvloers heb je een prachtige ruimte. We plaatsten geluidsisolatie op de plafonds  zodat het ook voor voorstellingen gebruikt kan worden met een hedendaags akoestisch comfort.”

We merken dat deze plaats ook een industrieel kantje uitstraalt. Dat komt deels door het strekmetaal tegen de muren. Het lijkt wel of deze panelen ingesneden en geperforeerd zijn. Op de eerste verdieping komen de kantoren van het cultureel centrum. De visgraat parket en de mooie grote deuren geven een echt ruimtegevoel. “Ik ben blij dat ik hier nu tijdelijk mijn werfkantoor kan plaatsen. Ik denk dat weinigen van mijn collega’s zo een mooie werkplek hebben.” lacht Michiel.

Waar de zolder vroeger het speelveld was van de duiven is er nu een ruime polyvalente ruimte gecreëerd. Hier zal de organisatie in de toekomst naschoolse activiteiten organiseren. “Om dit te kunnen realiseren, versterkten we de vloer, isoleerden we het dak en bepleisterden we de muren opnieuw. We renoveerden of vernieuwden alle ramen naar origineel model. Op deze manier blijft het typische karakter en uitzicht van het gebouw volledig bewaard.” legt Michiel ons uit.

Terug naar de oorsprong

Renotec restaureert altijd met respect voor het verleden. Dat is hier niet anders, vertelt Michiel. “Bij deze herbestemming gingen we helemaal terug in de tijd. Ten eerste, merkten we tijdens de restauratie op dat er bij eerdere renovaties ingrijpende veranderingen waren aangebracht. Zo was de gevel vroeger reeds lokaal hersteld met beton. In samenspraak met de bouwheer is er beslist om het metselwerk terug in zijn oorspronkelijke staat te herstellen. ” 

“Bovendien hadden we ook het vermoeden dat er vroeger extra dakramen waren.” gaat Michiel verder. “Door de beplankingen in het hout zagen we dat daar eerder een constructie was geweest. Onze vakmannen zijn dan in de archieven gedoken en merkten inderdaad dat deze dakkapellen er historisch hadden ingezeten. We hebben deze dan ook volledig naar historisch model nagemaakt. Het dak is trouwens een typisch roevendak, wat betekent dat de bedekking bestaat uit zinken platen, dit geeft het gebouw zijn ‘Parijse’ look. De kleine ovalen ramen die karakteristiek zijn voor deze stijl, noemt men ossenogen. We kunnen dus zeggen dat het station er een paar ogen bij kreeg.”

Een herbestemming met technische uitdagingen

We vernemen ook wat de grootste uitdaging was van het project. “Dat we terug gingen naar enkele oorspronkelijke elementen, betekent niet dat alles ouderwets is. Integendeel, we hadden maar liefst 2 technische huzarenstukjes.

Ten eerste was er de lift. In het originele pand was geen lift aanwezig. Om het echter rolstoelvriendelijk te maken, was dit een vereiste. We braken hiervoor de volledige trappenhal af en met  een 3D scanner berekenden we de exacte afmetingen. De eigenlijke liftkoker werd via het dak, dat toen open lag, geplaatst. Dat was millimeter werk. Nadien plaatsten we een volledig nieuwe stalen trap rond de liftkoker. Ook dit gebeurde langs het dak. Ter plaatse lasten we de delen van de trap aan elkaar.

De tweede uitdaging was de achterbouw. Deze achterbouw, die zorgt voor een grote extra ruimte, lijkt wel te zweven boven de spoorlijnen die nog steeds achter het pand lopen. De stalen structuur bestaat uit 2 delen. Deze zijn zo groot dat we een gedeelte van het plein én ook de spoorlijn moesten afsluiten om ze te kunnen plaatsen. Maar het eindresultaat is verbluffend.”

Een ideaal eerste project

Deze herbestemming was het eerste project voor junior projectleider Michiel en het heeft zijn liefde voor herbestemmingsprojecten doen ontstaan. “Via dit project heb ik zoveel bijgeleerd.” vertelt Michiel ons duidelijk met veel enthousiasme. “Het was een complex project, maar hierdoor heb ik zoveel extra kennis opgedaan. Er zijn vele technieken en afwerkingen gebruikt en ik mocht het meemaken van A tot Z.” gaat hij verder.

“Bovendien zijn onze vakmannen echte professionals. Hoe zij zich hebben vastgebeten om alle historische details juist te hebben, indrukwekkend! Kijk maar naar het dak. Zij zijn op eigen initiatief in de archieven gaan zoeken. Hun kennis is fenomenaal en ik ben blij dat ik van hen kan bijleren.” 

“Het heeft me ook geleerd om te relativeren. Bij een project zoals dit heb je altijd onverwachte elementen, dat is eigen aan renovaties. Natuurlijk werd ik op elk moment begeleid door mijn ervaren collega’s projectleiders. Dit project was teamwork! Binnenkort is het pand opgeleverd en ik voel me helemaal klaar voor het volgende!” sluit Michiel af.