Historisch erfgoed Hof ten Steene

Historisch erfgoed

Het oudste gedeelte van de vierkantshoeve dateert van de 14 eeuw.  Al refereren sommige bronnen zelfs naar de 13e en 12e eeuw. Logisch dus dat het geklasseerd staat als beschermd erfgoed. Vermoedelijk refereert de benaming ‘Ten Steene’ naar het eerste in steen opgetrokken gebouw in deze omgeving. De vierkantshoeve bestaat uit een donjon (dit is een middeleeuwse versterkte woontoren), een oude schuur,  een hofstee of woonhuis en oude paardenstallen.

Zwevend dak

De restauratie van de grote schuur was een echt huzarenstukje. Het toont de innovativiteit en wendbaarheid aan van onze vakmensen. Het was duidelijk dat deze schuur in slechte staat was. De muren hingen namelijk 60 cm over. Daarom beslisten we, in samenspraak met de architect en bouwheer, om de kopse gevels te schoren en te restaureren en de langsgevels volledig af te breken en te restaureren. Uit respect voor de geschiedenis en het historisch erfgoed, gebruiken we waar mogelijk de originele stenen.

Het afbreken van de lange gevels ging uiteraard niet zomaar. Want ook al helden ze over, ze ondersteunden uiteraard wel het dak. De eerste optie was om het dak volledig te ontmantelen en dit later terug te installeren. We verwierpen deze optie snel omdat je achteraf problemen kan krijgen met het terug plaatsen. De tweede optie was om het dak in zijn geheel te houden en de volledige dakconstructie te ondersteunen. Hiervoor tilde een telescoopkraan elke spant 60 cm omhoog en nam een stelling het dragend gedeelte over. Het dak ‘zweefde’ zo als het ware boven de muren. Het voordeel van deze methode is het inkorten van de uitvoeringstermijn. We restaureerden ook het volledige dak. We vervingen slechte stukken en voegden extra stukken toe om de stabiliteit te garanderen.

Donjon

De donjon is het oudste gedeelte van de vierkantshoeve. Dat was merkbaar door de staat van het gebouw. Er waren grote gaten en scheuren in de muren. Waarschijnlijk was deze eerder veel hoger, maar is een gedeelte verzakt. Momenteel telt hij twee niveaus afgedekt met een zadeldak. Vroeger omvatte de donjon oorspronkelijk vier mogelijk zelfs vijf niveaus. Er waren ook sporen van eerdere herstellingen. Archeologen ontdekten dat de donjon niet alleen een haard had binnen, maar ook een oude oven langs de buitenzijde, als een historische BBQ.

De hofstee

Het derde element van dit beschermd erfgoed is de hofstee of boerenwoning. Deze woning is het jongste gebouw. De twee identieke korfboogdeuren verwijzen naar een 17de of vroeg-18de-eeuwse origine. Maar ook deze woning werd verschillende keren herbouwd. Het oudste gedeelte is ongetwijfeld de gewelfkelder. Renotec verlaagde hierbij de grond zodat het terug tot woning heropgebouwd kan worden. Het verlagen van deze oude funderingen gebeurd in verschillende fases: graven, metsen, dichtmaken.

Van beschermd erfgoed tot co-housingproject

Deze restauratie is een herbestemmingsproject. Hof ten Steene wordt namelijk omgebouwd tot 5 woningen die een gemeenschappelijke binnenplaats delen. In de schuur komt een woning via het box-in-box principe. Een box-in-box renovatie is een innovatieve manier om snel, efficiënt en duurzaam te renoveren. De buitenschil, in dit geval de grote schuur, wordt bewaard, terwijl binnenin een box wordt gebouwd die als woonruimte dient.  Het box in box systeem zal worden toegepast in de grote schuur en de hofstee. De oostvleugel, waar zich origineel de paardenstallen bevonden, gaat volledig terug opgemetseld worden met de buitenschil zoals origineel maar met binnenspouwblad en isolatie. Hier wordt ruimte voorzien voor bergingen en een conciërgewoning. Als laatste zal er ook een nieuwbouw geplaatst worden. Deze maakt de vierkantshoeve weer volledig.